საკმარისია, ქალმა ორსულობის შესახებ შეიტყოს, რომ ერთბაშად ათასი აზრი აუფორიაქებს გონებას: ნეტავ, როგორი პაწია ეყოლება? როგორ ჩაივლის ეს ცხრა თვე?.. დრო გადის და მომავალ დედიკოს კიდევ ერთი, მეტად ქალური პრობლემა უჩნდება: როგორ ჩამოიფერთხოს ზედმეტი წონა, რომლითაც ფეხმძიმობამ ასე უხვად დაასაჩუქრა. და ისიც იმ დიეტების შესწავლას იწყებს, რომლებიც ყველაზე ეფექტურად მოაცილებს არასასურველ კილოგრამებს.
ნუთუ ორსულისთვის დიეტა უვნებელია? ალბათ, არა. რატომ? მოდით, ამ თემაზე ვრცლად ვისაუბროთ.
ესოდენ საჭირო კალორიები
საკვები ცოცხალ ორგანიზმს ისევე სჭირდება, როგორც ჰაერი. სწორედ საკვები ნივთიერებების წყალობით განახლდება და ენერგიით ივსება მკვდარი თუ გაცვეთილი უჯრედები და ქსოვილები. ორსულობის დროს ამგვარი საშენი მასალა არა მარტო დედას, არამედ ნაყოფსაც სჭირდება. ამრიგად, ადვილი შესაძლებელია, საკვები ნივთიერებების დეფიციტი სხვადასხვა მეტად სერიოზული პრობლემის, მაგალითად, თანდაყოლილი მანკის მიზეზადაც კი იქცეს.
ქალს დღის განმავლობაში, ჩვეულებრივ, 1800-2000 კკალ აკმაყოფილებს, ორსულობისას კი, როგორც ჩანს, მადაზე მოდის – მისი დღიური მოთხოვნილება 2500-2800 კკალ-მდე იზრდება.
ცილები, ცხიმები, ნახშირწყლები...
ვიწყებთ ცილებით. მათ სხვაგვარად ორგანიზმის საშენ მასალასაც უწოდებენ. ამგვარი ცილოვანი “აგურები” ორსულს (და, შესაბამისად, ნაყოფს) ყველაზე დიდი რაოდენობით მეორე ტრიმესტრში ანუ ნაყოფის აქტიური ზრდის პერიოდში სჭირდება. ორსულობის მე-5 თვიდან მოყოლებული, ქალმა დღეში 100გ-მდე ცილა უნდა მიიღოს.
მართალია, ცილა უამრავ საკვებში მოიპოვება, მაგრამ ჯანმრთელობისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი ცილები მაინც ცხოველურ სურსათშია თავმოყრილი. ტყუილად როდი დაარქვეს ამინომჟავებს (სწორედ მათგან შედგება ცილები) შეუცვლელი – ისინი ჩვენსავე ორგანიზმში კი არ წარმოიქმნება, არამედ საკვების მეშვეობით ხვდება იქ, თანაც მხოლოდ და მხოლოდ ცხოველურ პროდუქტებში მოიპოვება.
ამდენად, ორსულის ულუფა 100 გ ცილიდან 60% სასურველია ცხოველური წარმოშობის იყოს. აქედან 30% ხორცი და უცხიმო თევზი უნდა იყოს, 25% – რძის ნაწარმი, ხოლო 5% – კვერცხი. საერთო ჯამში, მენიუ დაახლოებით ასე გამოიყურება: 100-150 გ საქონლის (უმჯობესია ხბოს) ხორცი, 120-200 გ თევზი, 50-100 გ უცხიმო ხაჭო, 50-70 გ ყველი. დანარჩენი 40% ხილსა და ბოსტნეულზე მოდის.
გახდომის მიზნით არამც და არამც არ გირჩევთ მხოლოდ ვეგეტარიანული საკვების მიღებას. გარდა იმისა, რომ ორგანიზმს (ნაყოფს!) შეუცვლელი ამინომჟავები მოაკლდება, ადვილი შესაძლებელია, მეტეორიზმმა (აირების დაგროვებამ) შეგაწუხოთ.
ვაგრძელებთ ცხიმებით. მათი დღიური მოთხოვნილება ორსულისთვის 80 გ-ია. 30% მცენარეული წარმოშობისა უნდა იყოს. ამისთვის სავსებით საკმარისია, საკვები 25-30 გ არარაფინირებული ზეთით შევკაზმოთ. თუკი ჭარბი წონისკენ ხართ მიდრეკილი, ცხიმის შეზღუდვას გირჩევთ, ოღონდ ეცადეთ, ცხოველური და მცენარეული წარმოშობის ცხიმებს შორის თანაფარდობა არ დაირღვეს.
გაითვალისწინეთ, რომ ცხიმები (განსაკუთრებით – უჯერი) აუცილებელია თავის ტვინისა და თვალის ბადურას ფორმირებისთვის. გარდა ამისა, ცხიმები ხელს უწყობს ზოგიერთი (ე.წ. ცხიმში ხსნადი) ვიტამინის (A-ს, D-სა და E-ს) შეთვისებას.
თქვენ წარმოიდგინეთ, კრიტიკის ქარცეცხლში გატარებული ქოლესტერინიც კი გარკვეულწილად სასარგებლოა: იგი როგორც დედის, ისე ნაყოფის ორგანიზმში ზოგიერთი ჰორმონის წარმოქმნაში მონაწილეობს.
ვამატებთ ნახშირწყლებს. ისინი ენერგიის მთავარი წყაროა. პური, რომელშიც დიდი რაოდენობითაა ნახშირწყლები, B ჯგუფის ვიტამინებსაც უხვად შეიცავს. მეტად სასარგებლოა ჭვავის პური.
საზოგადოდ, სასურველია, ორსულმა დღეში 300 გ პური მიირთვას, მაგრამ თუკი სიმსუქნისკენ არის მიდრეკილი, პურის (განსაკუთრებით – თეთრის) ოდენობის შეზღუდვა მოუწევს. ასეთ შემთხვევაში გირჩევთ, დღის განმავლობაში 50 გ პური მიირთვათ და ნახშირწყლების მარაგი უმთავრესად ხილის ხარჯზე შეივსოთ.
ნახშირწყლების საწყობია შაქარი, საკონდიტრო ნაწარმი, უმაღლესი ხარისხის ფქვილისგან გამომცხვარი პური, შოკოლადი, თუმცა ორსულობისას ამ სურსათს უმჯობესია ერიდოთ.
მინერალები და ვიტამინები
რკინა ელემენტია, რომლის დეფიციტსაც განსაკუთრებით უფრთხიან ორსულები. ეს გასაგებიც არის, რადგან მისი ნაკლოვანება ანემიას იწვევს, რაც მეტად უარყოფითად აისახება ნაყოფის სისხლმომარაგებაზე.
რკინას ორგანიზმი ყველაზე უკეთ ხორცპროდუქტებიდან ითვისებს. მართალია, ეს ელემენტი ხილშიც მოიპოვება, მაგრამ მეტად მცირე რაოდენობით შეიწოვება. მაგალითად, 100 გ ხორცისგან ორგანიზმი იმდენ რკინას ითვისებს, რამდენსაც 2 კგ ვაშლისგან.
კალციუმი აუცილებელია ნაყოფის ძვლების შენებისა და სიმტკიცისთვის. მისი დეფიციტი, გარდა ძვლების სიმყიფისა, კარიესს იწვევს.
კალციუმის მთავარი წყარო რძე და რძის ნაწარმია: ხაჭო, ყველი, მაწონი, იოგურტი, კეფირი. თუკი ორსული დღის განმავლობაში 100 გ ყველს, ნახევარ ლიტრ რძეს ან მაწონს მიირთმევს, კალციუმის მოთხოვნილებას სავსებით შეივსებს.
მინერალური ნივთიერებებიდან აღსანიშნავია ფოსფორისა და მაგნიუმის მარილებიც. ისინი აუცილებელია ნაყოფის ძვლოვანი ჩონჩხის ფორმირებისთვის, ნერვული სისტემის ფუნქციონირებისთვის. ფოსფორით მდიდარია თევზი, სოკო, მწვანე ბარდა, ხიზილალა.
ფოსფორს ორგანიზმი ცხოველური საკვებიდან უკეთ შეითვისებს.
მაგნიუმს უხვად შეიცავს ზღვის კომბოსტო, საზამთრო, ქატო, შვრია, ლობიო, ბარდა, თევზი, კვერცხი. თუკი ორსული რაციონში ჩართავს ერთ კვერცხს, 100 გ უხეშად ნაფქვი ხორბლის პურს, შვრიის (ჰერკულესის) ფაფას (50 გ ჰერკულესს + 150 გ რძე), 100 გ საზამთროს, მაგნიუმის დღიურ მოთხოვნილებას სავსებით დაიკმაყოფილებს.
რაც შეეხება ვიტამინებს, მოარული აზრით, ისინი ბევრია ხილსა და ბოსტნეულში, მაგრამ ყველა არა. B ჯგუფის, D, E და K ვიტამინებს ხილზე მეტად ხორცის ნაწარმში იპოვით.
ამდენად, ორსულის მენიუდან ცხოველური საკვების გამორიცხვა არასდიდებით არ შეიძლება. გაითვალისწინეთ ისიც, რომ რა სრულფასოვნადაც არ უნდა იკვებებოდეთ, დროდადრო ვიტამინებისა და მინერალების კომპლექსის მიღება არ გაწყენდათ.
ორის მაგივრად? – არამც და არამც!
როგორც ვხედავთ, ორსულისა და მისი პატარას ჯანმრთელობისთვის უაღრესად დიდი მნიშვნელობა აქვს რაციონალურ კვებას. თუმცა ეს როდი ნიშნავს, რომ ფეხმძიმე ქალმა ორის მაგივრად მიირთვას. ჭარბი კვება არამცთუ არ გარგებთ, პირიქით, გავნებთ და ზოგიერთი პათოლოგიის (ტოქსიკოზის, შეშუპების და ა.შ.) ჩამოყალიბებას შეუწყობს ხელს.
ნორმაში ორსულმა 12 კილოგრამამდე უნდა მოიმატოს. თუკი კილოგრამი კილოგრამს ელვის სისწრაფით ემატება, დროდადრო განტვირთვის დღეები მოიწყვეთ და ჯანმრთელობისთვის მავნე პროდუქტები მენიუდან ამოიღეთ.
განიტვირთე
განტვირთვის დღეები მეტად სასარგებლოა არა მარტო ჭარბი წონის დროს, არამედ გვიანი გესტოზის შემთხვევაშიც, როდესაც ორსულს არტერიული წნევის მატება, შეშუპება და შარდში ცილა აღენიშნება.
განტვირთვა 7-10 დღეში ერთხელ მოიწყვეთ. ამ დროს საკვების დღიური ნორმა 5-6 ულუფად ნაწილდება, ხოლო ჭამიდან ჭამამდე შუალედი 3-4 საათს მოიცავს. საღამოს ექვსი საათის შემდეგ საკვების მიღება რეკომენდებული არ არის. გარდა ამისა, გაითვალისწინეთ: განტვირთვის დღეების მოწყობა სასურველია ორსულობის 28-ე კვირიდან, როდესაც ნაყოფის ორგანოები უკვე ფორმირებულია.
ჩვენ განტვირთვის მიზნით შემდეგ დიეტებს გირჩევთ:
. ვაშლის – დღის განმავლობაში 5-6 ჯერზე მიირთვით 1,5 კგ ვაშლი;
. რძის – ანალოგიურად გადაანაწილეთ ნახევარი ლიტრი უცხიმო ხაჭო ან ერთი ლიტრი მაწონი.
ორსულისთვის მეტად არასასურველი საკვების “შავ სიაში” (თუ გნებავთ, “შავ მენიუში”) მოხვდა:
. ალერგენების შემცველი პროდუქტები, რომლებიც ალერგიული რეაქციის გამომწვევი ნივთიერების – ჰისტამინის გამოთავისუფლებას იწვევს. ესენია: მარწყვი, პამიდორი, კაკაო, შოკოლადი, ციტრუსები, კრევეტები და ა.შ.
. სურსათი, რომელიც მადას აღძრავს: თევზისა და ხორცის ნახარში, ეთერზეთებით მდიდარი ბოსტნეული (ხახვი, ნიორი);
. მარილითა და სუნელებით გაჯერებული საკვები: თევზის დელიკატესები, კონსერვები, ძეხვეული, სოსისი;
. სინთეზური ნივთიერებების, საღებავებისა და არომატიზატორების შემცველი სურსათი (საკონდიტრო ნაწარმი, უალკოჰოლო გამაგრილებელი სასმელები და ა.შ.),
. ალკოჰოლური სასმელები (ვფიქრობთ, ამ შემთხვევაში კომენტარი ზედმეტია).
loading...
